Klasa 8

 

 

 

Pomoc do sprawdzianu dział 4

https://wordwall.net/play/55210/250/112

 

TRIDUUM PASCHALNE   proszę rozwiązać…

https://wordwall.net/play/14232/049/797

 

Rekolekcje ks. Chmielewskiego w Chełmie.

1 https://www.youtube.com/watch?v=nK3SASPHC-U  to oglądaliśmy na lekcji 28 IV. Proszę o refleksksję na temat konferencji (całej – należy dosłuchac sw domu) obowiązuje także tych którzy nie byli na lekcji.

2 https://www.youtube.com/watch?v=5puSPYC4J2o

3 https://www.youtube.com/watch?v=OvHDM9yMN4M

4 https://www.youtube.com/watch?v=Ww3kAnX-bbY

 

 

41 Moje zadania w Kościele

1 p  Od czego zależy jaki jest i będzie Kościół?

- zależy od każdego z nas, od tego, we jakim stopniu się zaangażujemy w jego życie.

1 p  Przez co stajesz się członkiem Kościoła

-przez chrzest

1p  Kto jest głową Kościoła

-Pan Jezus

1p  Kto tworzy Kościół

- Kościół stanowią wszyscy wierzący w Chrystusa, ci, którzy są Jego uczniami i przyjęli sakrament chrztu świętego.

p  Potrójna misja świeckich w Kościele wymień:

- kapłańska, prorocka  nazywana nauczycielską i królewska, nazywanej także pasterską.

Od czego zależy jakość Kościoła?

Od każdego z nas, w jakim stopniu zaangażujemy się w jego życie

  Kto tworzy Kościół?

Wierzący w Chrystusa, ochrzczeni, będący Jego uczniami

Kościół realizuje 3 misje Chrystusa- jakie?

kapłańskiej, prorockiej, nazywanej nauczycielską i królewskiej, nazywanej także pasterską.

Kościół, pełni misję kapłańską poprzez:

przede wszystkim przez życie sakramentalne prowadzi do uświęcenia człowieka,.

Wierni świeccy zaś mają udział w kapłaństwie powszechnym, to znaczy

to znaczy, że także oni wezwani są do zawierzenia swojego życia Bogu i do życia w świętości.

 

Misja prorocka (nauczycielska) polega przede wszystkim….

na głoszeniu światu Ewangelii - Dobrej Nowiny o zbawienia dokonanym przez Jezusa Chrystusa.

 

40. Kościół rzymskokatolicki  moją drogą do zbawienia

5p  Co oznacza że Kościół jest „jeden”

-ma jednego Pana
-wyznaje jedną wiarę
-rodzi się z jednego chrztu
-tworzy jedno Ciało
-ożywiany przez jednego Ducha

Co najbardziej potwierdza prawdziwość chrześcijaństwa?
-zmartwychwstanie Jezusa, jest wydarzeniem historycznym

1p  Czym jest sukcesja apostolska?
Od czasów apostolskich nieprzerwanie władza w Kościele Katolickim  była biskupom przekazywana

 

2p  Co gwarantuje sukcesja apostolska

---Że wyznajemy prawdy wiary zgodne z nauczaniem Chrystusa i Apostołów
--sakramenty są ustanowione przez Chrystusa

4p  Wymień przymioty Kościoła

--jeden
--święty
--powszechny
--apostolski

4p Co to znaczy ze Kościół jest „jeden”

--ma jednego Pana,
-- wyznaje jedną wiarę,
--Rodzi się z jednego chrztu,
--tworzy jedno Ciało,

3p Co to znaczy ze Kościół jest „święty”

--ponieważ ,,jego twórcą jest najświętszy Bóg
--Chrystus, jego Oblubieniec, wydał się na ofiarę, aby go uświęcić;
--ożywia go Duch świętości

1p Co to znaczy ze Kościół jest „powszechny”

działanie Kościoła jest skierowane na wszystkich ludzi na całym świecie,

1p Co to znaczy ze Kościół jest „apostolski”

-- w tym Kościele jest przekazywana wiara apostołów, którzy byli świadkami życia i działalności Chrystusa

 

39. Kościoły i wspólnoty chrześcijańskie

3p Wymień podział Kościoła w wieku 5

-wierni nauce apostołów
-kościoły nestoriańskie – od herezji Nestoriusza
-kościoły przedchalcedońskie – nie przyjęły ustaleń soboru w Chalcerdonie 451r

2p Opisz podział Kościoła w 11 wieku.

-Kościół katolicki
-Kościół prawosławny (1054r)

3p Opisz podział Kościoła w 16 wieku

-Kościół katolicki
-protestantyzm- 1517r
-anglikanizm – 1534r

2p Co jest źródłem wiary w Kościele katolickim?
Pismo Święte i Tradycja

Jak wygląda sprawa sakramentów w Kościele katolickim?
siedem, inicjacji rozłożone w czasie

7p Opisz główne prawdy wiary w Kościele katolickim?
-jeden Bóg w 3 Osobach
-Maryja jest Dziewicą (dogmat o Niepokalanym poczęciu i Wniebowzięciu),
-Chrystus jest Zbawicielem,
-Kult Matki Bożej i świętych-orędują za nami;
-oczekujemy zmartwychwstania i sądu ostatecznego
-duże znaczenie ma modlitwa za zmarłych w czyśćcu,
-jesteśmy zbawieni łaską, ale uczynki są ważne

3p Opisz organizację działania Kościoła katolickiego?
-papież widzialną głową- dogmat o nieomylności
-kapłanami mężczyźni, celibat
-kalendarz gregoriański

1p Opisz wygląd świątyni  w Kościele katolickim?
-centralne miejsce ołtarz i tabernakulum, gdzie przechowuje się Najświętszy Sakrament

2p Co jest źródłem wiary w Kościele prawosławnym?
Źródła wiary: Pismo Święte i Tradycja

1p Jak wygląda sprawa sakramentów w Kościele prawosławnym?
siedem, inicjacji jednocześnie

7p Opisz główne prawdy wiary w Kościele prawosławnym?
-jeden Bóg w 3 Osobach
-Maryja jest Dziewicą, Niepokalanie poczętą i Wniebowziętą,
-Chrystus jest Zbawicielem,
-Kult Matki Bożej i świętych-orędują za nami;
-oczekujemy zmartwychwstania i sądu ostatecznego
-duże znaczenie ma modlitwa za zmarłych w czyśćcu (inaczej rozumieja niż my),
-jesteśmy zbawieni łaską, ale uczynki są ważne

4p Opisz organizację działania Kościoła prawosławnego?
-patriarcha Konstantynopola posiada prymat honorowy
-najwyższy autorytet sobór ekumeniczny
-kapłan mężczyzna, może się żenić przed święceniami
-biskupem kapłan nieżonaty
-kalendarz juliański (różnica 13 dni) i malecjański

2p Opisz wygląd świątyni  w Kościele prawosławnym?
-dużo ikon
-ikonostas oddziela wiernych od ołtarza

 

1p Co jest źródłem wiary w Kościele protestanckim (luteranie i kalwini)?
-
Pismo Święte

2p Jak wygląda sprawa sakramentów w Kościele protestanckim (luteranie i kalwini)?
dwa: chrzest i Wieczerza Pańska (Eucharystia),

9p Opisz główne prawdy wiary w Kościele protestanckim (luteranie i kalwini)?
-jeden Bóg w 3 Osobach
-Maryja była Dziewicą przed narodzeniem
-odrzucają dogmat o Niepokalanym poczęciu i Wniebowzięciu),
-Maryja jest zwykłym człowiekiem i wzorem do naśladowania
-tylko Chrystus jest pośrednikiem,
-odrzucają kult Maryi i świętych,
-oczekują sądu ostatecznego i zmartwychwstania
-nie uznają czyśćca i modlitwy za zmarłych
-tylko łaska i wiara

4p Opisz organizację działania Kościoła protestanckiego (luteranie i kalwini)?
-głową Kościoła jedynie Chrystus
-duchownymi kobiety i mężczyźni
-nie zachowują celibatu
-kalendarz gregoriański

3p  Opisz wygląd świątyni  w Kościele protestanckim (luteranie i kalwini)?
-kościoły ascetyczne
-nie ma obrazów
-wyakcentowana ambona

1p  Co jest źródłem wiary w Kościele anglikańskim?
-
Pismo Święte

2p  Jak wygląda sprawa sakramentów w Kościele anglikańskim?
dwa: chrzest i Wieczerza Pańska (Eucharystia),

9p  Opisz główne prawdy wiary w Kościele anglikańskim?
-jeden Bóg w 3 Osobach
-Maryja była Dziewicą przed narodzeniem
-odrzucają dogmat o Niepokalanym poczęciu i Wniebowzięciu),
-Maryja jest zwykłym człowiekiem i wzorem do naśladowania
-tylko Chrystus jest pośrednikiem,
-odrzucają kult Maryi i świętych,
-oczekują sądu ostatecznego i zmartwychwstania
-nie uznają czyśćca i modlitwy za zmarłych,
-tylko łaska i wiara

4p  Opisz organizację działania Kościoła anglikańskiego?
-głową Kościoła jedynie Chrystus
-duchownymi kobiety i mężczyźni
-nie zachowują celibatu
-kalendarz gregoriański

1p  Opisz wygląd świątyni  w Kościele anglikańskim?
-kościoły od ascetycznych po zbliżone do katolickich

 

38. Unia Brzeska

Podaj rok tak zwanej schizmy wschodniej
1054

Gdzie w 1596 roku została zawarta Unia Brzeska
w Brześciu Litewskim (terytorium dzisiejszej Białorusi) w cerkwi św. Mikołaja

Kto ze strony katolickiej był zwolennikiem Unii Brzeskiej
Piotr Skarga i Bernard Maciejowski

Jak się nazywa kościół który powstał w wyniku Unii Brzeskiej
Kościół unicki greko-katolicki
Kościół rzymskokatolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego

Co uznali członkowie kościoła unickiego z  kościoła rzymskokatolickiego
uznali zwierzchnictwo papieża i katolickie prawdy wiary

Co zachowali członkowie kościoła greko-katolickiego z prawosławia?
zachowali bizantyjską liturgię, swoje prawo kanoniczne i praktyki religijne,

Dlaczego rozpoczęły się prześladowania Kościoła unickiego
ponieważ wielu przedstawicieli kościoła prawosławnego nie zaakceptowało unii

Kto był pierwszym męczennikiem Unii
arcybiskup połocki późniejszy święty Jozafat Kuncewicz

Kto był męczennikiem Unii, jego relikwie znajdują się w naszym kościele?
Kolejnym był także święty Andrzej Bobola

Jak zachowali się zaborcy rosyjscy byli przeciwni unii
na Soborze Połockim  w 1839 roku anulowano postanowienia unii, unia została skasowana

Jak traktowano tych, którzy nie zaakceptowali postanowień Soboru Połockiego z 1839r
prześladowano

Do ofiar tamtego czasu należą męczennicy z Pratulina. Ilu ich było?
13 Unitów

Jak zachowały się władze Związku Radzieckiego względem Unitów?
W 1946 roku aresztowały wielu biskupów i w czasie tzw. Soboru Lwowskiego unia została ponownie rozwiązana.

Gdzie teraz można spotkać najwięcej unitów?
w Ukraińskim Kościele Greko-katolickim

Charakterystyka obrządku  bizantyjsko-ukraińskiego  po 1
– wszystkie sakramenty inicjacji chrześcijańskiej (chrzest, bierzmowanie i Eucharystia) są udzielane razem już w dzieciństwie  
– Komunia Święta jest zawsze udzielana pod dwiema postaciami (chleba i wina)
– żonaci mężczyźni mogą otrzymywać święcenia diakońskie i kapłańskie, ale biskupi są wybierani tylko spośród celibatariuszy 
– w świątyniach obrządku bizantyjsko-słowiańskiego prezbiterium jest oddzielone ikonostasem (ścianą pokrytą ikonami z centralnym wejściem – Wrotami Królewskimi – i bocznymi: wrotami diakońskimi)
– znak krzyża jest wykonywany trzema połączonymi palcami, w kolejności - na czoło, piersi, na prawe i lewe ramię, wypowiadając słowa Ojca i Syna i Ducha Świętego.
­ – liturgia jest rozbudowana, z licznymi litaniami, tekstami okolicznościowymi, Psalmami;
– nabożeństwa są zazwyczaj śpiewane, ale nie używa się instrumentów

W którym Kościele mężczyzna może żenić się po święceniach?
Zarówno w praktyce Kościołów wschodnich, jak zachodnich nie może żenić się ten, kto już przyjął sakrament święceń.

https://wordwall.net/play/54690/215/818

 

36. Akt konfederacji warszawskiej

1p Czym był “Akt konfederacji warszawskiej”?

3p Scharakteryzuj postać i działalność Piotra Skargi.

1p  Na jakim soborze biskup Andrzej Łaskarz i Paweł Włodkowic sprzeciwiali się nawracaniu na wiarę za pomocą siły

1p  Jak się nazywa akt opracowany przez biskupa Stanisława Karnkowskiego na sejmie w Warszawie w 1573 roku?

1p  Kto był głównym przedstawicielem kontrreformacji w Polsce

1p  Jaką funkcję piastował przez wiele lat Piotr Skarga

1p  O czym mówił Piotr Skarga w swoich kazaniach

1p  Dlaczego w Polsce zmieniło się nastawienie do protestantów

Ponieważ w większości współpracowali z Szwedami w czasie Potopu

 

Przypomnijmy sobie                                                  10  III 2023            
https://wordwall.net/play/53811/748/779

 

35. Dzieło Soboru Trydenckiego                                   7 III 2023            

https://wordwall.net/play/12056/566/112

 

34. Reformacja                                                              3 III 2023            
https://wordwall.net/play/53502/057/493                

 

Dział V – Życie mojego Kościoła

31. Przykazania kościelne                                             21.02.2023

 https://wordwall.net/play/52896/061/350 

 

29. Nie pożądaj żony….

https://wordwall.net/play/52793/876/825                             17 II 2023 

Czym jest „pożądliwość” przed którą przestrzega Pismo Święte?

jest panowaniem popędów nad duchem,
dominacją instynktu nad całym człowiekiem
skłonnością do grzechu.

Przez co dokonuje się walka z pożądliwością?

oczyszczanie serca czyli modlitwę,

praktykowanie czystości intencji i spojrzenia

praktykowanie umiarkowania.

W przysiędze małżeńskiej narzeczeni przysięgają sobie:

- miłość, wierność,

- uczciwość małżeńska,

-to, że będą ze sobą aż do śmierci.

Podstawą małżeństwa powinna być miłość, rozumiana jako …..

pragnienie dobra drugiego człowieka

Katechizm kościoła katolickiego o dziewiątym przykazaniu KKK 2529 9

przykazanie pobudza do czujności przed pożądaniem czyli pożądliwością cielesną

Walka z pożądliwością cielesną dokonuje się przez KKK 2530

Oczyszczenie serca i praktykowanie umiarkowania

Oczyszczenie serca osiąga się przez KKK 2532

Modlitwę praktykowanie czystości czystość intencji i spojrzenia

Silną wolę kształtują modlitwa i praca nad sobą

O wyobraźnię dbamy poprzez

mądre korzystanie z internetu telewizji czasopism i książek

Pożądliwość przed którą przestrzega Pismo Święte jest

panowaniem popędów nad duchem dominacją instynktu nad całym człowiekiem i wywołaną przez to skłonnością do grzechu

 

28. Nie mów fałszywego świadectwa…                                           14 II 2023 
https://wordwall.net/play/52629/446/383
 

 

Czym powinna być prawda dla każdego człowieka?

Najwyższym dobrem

Wymień współczesne sposoby łamania 8 przykazania

-fałszywe świadectwo
-krzywoprzysięstwo
-plotka
-obmowa
-oszczerstwo
-pochopne sądy
-pochlebstwa
-próżność

Czym jest fałszywe świadectwo

wypowiedź sprzeczna z prawdą, wyrażona przed sądem

Czym jest krzywoprzysięstwo

wypowiedz sprzeczna z prawdą, wyrażona pod przysięgą

Czym jest plotka

świadome, dobrowolne, niepotrzebne mówienie o wadach innych

Czym jest obmowa

ujawnienie bez ważnej przyczyny wad i błędów drugiego człowieka

Czym jest oszczerstwo

wypowiedź sprzeczna z prawda, szkodząca dobremu imieniu bliźniego

Czym są pochopne sądy

uznanie wad drugiego człowieka za prawdziwe, bez dostatecznych podstaw

Czym są pochlebstwa

to słowa nieszczere i schlebiające, mające na celu przypodobanie się komuś

Czym jest próżność

chęć zwracania na siebie uwagi, imponowania innym

Przez jakie trzy sita powinna być przefiltrowana każda nasza wypowiedź?

-czy to jest prawdziwe
-czy to jest dobre
-czy to jest konieczne

Co w życiu każdego człowieka powinna być nadrzędną wartością.?

.. prawda

Co może prowadzić do prawdziwego szczęścia według 8 przykazania?

.. Tylko szczerość, nazywanie rzeczy po :imieniu

i brak jakiegokolwiek fałszu

Kiedy coś jest prawdziwe?

. gdy zgadza  się z rzeczywistym stanem rzeczy.

Kiedy możemy mówić o problemach innych?

.. możemy o nich mówić wyłącznie wówczas, gdy chcemy pomóc człowiekowi. Nigdy nie wolno tego robić dla

jego upokorzenia czy wzbudzania sensacji.

Na straży czego stoi ósme przykazanie?

.. Ósme przykazanie Dekalogu stoi na straży prawdy i przestrzega przed kłamstwem, czyli świadomym i celowym mówieniem lub działaniem niezgodnym z prawdą.

Dlaczego kłamstwo jest złem?

.. Kłamstwo jest złem dlatego, że krzywdzi człowieka i niszczy zaufanie między ludźmi.

W życiu każdego człowieka prawda powinna być nadrzędną wartością. Zanim wypowiesz

słowo, szczególnie na temat bliźniego, zastanów się, czy
jest ono prawdziwe, czy jest dobre i
czy koniecznie trzeba je wypowiadać.

 

27. Nie kradnij                                                                                           24 II 2023 
https://wordwall.net/play/52590/779/628
Kto łamie 7 przykazanie?

Ten kto naraża kogokolwiek na straty materialne lub duchowe.

Formy kradzieży własności intelektualnej

Plagiat, odpisywanie lekcji w szkole, nielegalne ściąganie danych z internetu, kopiowanie zawartości oryginalnych płyt CD i DVD

Do jakich działań we współczesnym świecie odnosi się  7 przykazanie?

-plagiaty
-marnotrawstwo
-oszustwa w handlu
-zniszczenie cudzej własności
-przestępstwa podatkowe
-niesprawiedliwe wynagradzanie pracowników

Jak należy zadośćuczynić za złamanie 7 przykazania

Zwrócić przywłaszczoną rzecz, lub przyznać się do kłamstwa

Jak brzmi Boży nakaz udoskonalania świata

        ‹‹Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną… (Rdz 1, 28                                       

Co należy zachować przy zdobywaniu dóbr?

Uczciwość

 

 

 

26. Nie cudzołóż                                                

Do czego wzywa 6 przykazanie

Do zachowania czystości myśli i działań

Grzeszy przeciw 6 przykazaniu

Kto uprawia stosunki fizyczne pozamałżeńskie,
-masturbuje się,
korzysta z pornografii,
nie odrzuca myśli i pragnień nieczystych,
uczestniczy w rozmowach nieczystych, „brudnych”  żartach

 

25. Nie zabijaj                                                3 02 2023

Kto przekracza 5 przykazanie Dekalogu?

-kto dopuszcza się aborcji,
-eutanazji,
-nie szanuje własnego lub cudzego zdrowia i życia

Jak możesz realizować 5 przykazanie względem siebie?

Unikać narkotyków, papierosów, alkoholu, zdrowo się odżywiać i ubierać, nie lekceważyć chorób

Jak Jezus rozwinął 5 przykazanie?

Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie zabijaj; a kto by się dopuścił zabójstwa, podlega sądowi.

A ja wam powiadam: Każdy, kto się gniewa na swego ,brata, podlega sądowi [...]” (Mt 5, 21-22).

Co nakazuje 5 przykazanie?

Piąte przykazanie nakazuje szacunek dla każdego ludzkiego życia od poczęcia aż do naturalnej śmierci!

Kto przekracza 5 przykazanie Dekalogu względem bliźniego?

-kto niszczy zdrowie lub
-dobre imię bliźniego,

 

24. Czcij Ojca swego i matkę swoją

Jak brzmi 4 przykazanie w Księdze Wyjścia
,,Czcij twego ojca i twoją matkę, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, ci daje” (Wj 20, 12).

Jak św. Paweł nawiązał w swoim nauczaniu do 4 przykazania?

Dzieci, bądźcie posłuszne rodzicom we wszystkim, bo to jest miłe w Panu” (Kol 3, 20).

Jakie obietnice związane z szacunkiem rodziców daje Bóg w Syr 3?

„Kto czci ojca, zyskuje odpuszczenie grzechów, a kto szanuje matkę, jakby skarby gromadził. Kto czci ojca, radość mieć będzie z dzieci, a w czasie modlitwy będzie wysłuchany. Kto szanuje ojca, długo żyć będzie, a kto posłuszny jest Panu, da wytchnienie swej matce” (Syr 3, 3-6).

Do kogo odnosi się 4 przykazanie  (KKK2199)?

-do rodziców,
-członków rodziny,
-dziadków
-nauczycieli,
-przełożonych
-Ojczyzny.

Jakie obowiązki względem rodziców wynikają z 4 przykazania?

Szacunek, uległość, posłuszeństwo, w wieku dojrzałym pomoc duchową i materialną rodzicom.

Jakie obowiązki względem ojczyzny wynikają z 4 przykazania?

Dbać o jej rozwój współpracując z władzą dla jaj dobra,
-płacąc podatki,
-mądrze korzystać z prawa wyborczego,
- mądrze korzystać z prawa i obowiązku  obrony kraju

 

23. Pamiętaj, abyś dzień święty święcił                                                                       31 01 2023

Dlaczego nie świętujemy w sobotę, zgodnie z opisem księgi Rodzaju, tylko w niedzielę?

Jest to pamiątka Zmartwychwstania, Zesłanie Ducha Świętego

Wymień święta obowiązujące

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi – 1 stycznia
Objawienie Pańskie (Trzech Króli) – 6 stycznia
Wniebowstąpienie Pańskie – VII Niedziela Wielkanocna
Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (czwartek po Uroczystości Trójcy Przenajświętszej) Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny – 15 sierpnia
Uroczystość Wszystkich Świętych – 1 listopada
Boże Narodzenie – 25 grudnia

Co dla człowieka wierzącego powinno być centrum dnia świętego?

Eucharystia

 

 

22. Nie będziesz brał imienia Pana, Boga swego, nadaremnie                 10.01.2022

Kto przekracza 2 przykazanie Dekalogu

Kto używa Imienia Bożego i świętych poza modlitwą, nie szanuje miejsc rzeczy i osób poświęconych Bogu

Jak okazujemy szacunek miejscom świętym?

Godne zachowanie i odpowiedni strój.

 

21. Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną                               20.12.2022

Przed czym przestrzega pierwsze przykazanie?

Przed magią, przesądami, wróżbiarstwem, amuletami, wywoływaniem duchów.

Na czym polega magia?

Próba panowania nad wydarzeniami, zjawiskami przyrody, lub czyimś zdrowiem poprzez zaklęcia, czary, czy odwoływanie się bezpośrednio do szatana.

Czym są przesądy?

Brak zaufania wszechmocy Boga, wiara, że przedmioty, sytuacje, czy zwierzęta mogą mieć wpływ na nasze życie.

Na czym polega wróżbiarstwo

Czytanie horoskopów, korzystanie lub czynienie wróżb by poznać przyszłość...

Czym są amulety.

Przedmioty mające przynosić szczęście

Czym grozi wywoływanie duchów

Opętaniem, sam człowiek zaprasza „ducha” do siebie, otwiera się na niego

 

Dział IV – Drogowskazy na drodze zbawienia

20. Jedyny Bóg i Pan                                                              16.12.2022

Jakie jest najważniejsze przykazanie?

Miłości

Skąd bierze się nazwa cnót boskich.

Są darem Boga i do Niego prowadzą.

Wyjaśnij jak realizujemy cnotę wiary w życiu człowieka.

Przyjmując objawienie Boże i nim żyjąc

Jakie masz obowiązki względem wiary?

Chronić ją, troszczyć się i dawać świadectwo

Co czyni nadzieja w naszym życiu?

Budzi i podtrzymuje w nas dążenie do prawdziwego szczęścia, którym jest Bóg

Jaka jest rola cnoty miłości w naszym życiu?

Uzdalnia nas do kochania Boga ponad wszystko dla Niego samego, a nie „za coś”..

Jak przejawia się cnota miłości?

Poprzez modlitwę, uczestnictwo w liturgii, sakramentach i miłości do drugiego człowieka.

Kiedy w życiu człowieka jest wszystko na właściwym miejscu

Gdy Bóg jest na pierwszym miejscu

 

19. Właściwa hierarchia wartości                                    13.12.2022r

Co Bóg obiecuje w zamian za posłuszeństwo (Pwt 30, 15-20)?

Życie, błogosławieństwo, niebo

Czym powinna być kształtowana hierarchia wartości człowieka wierzącego?

Dekalog, błogosławieństwa (kazanie na Górze), Przykazania Kościelne, Nauczanie Kościoła

Dlaczego zawsze należy wybierać to, co jest zgodne z wolą Bożą?

bo Bóg  pragnie naszego dobra

 

Każdy człowiek jest istotą posiadającą wolną wolę. Wybierając nie  wolno zapominać, że:
że zawsze poniesie konsekwencje dokonywanych wyborów.

 

18. Sumienie i jego rodzaje                                                   9.12.2022r

Zdefiniuj czym jest  „sumienie”

Wewnętrzny głos człowieka wzywający do unikania zła i czynienia dobra, pozwala jedno od drugiego odróżnić.

Zdefiniuj czym jest  „sumienie przeduczynkowe

Działa przed popełnieniem czynu, pozwala ocenić, czy czyn będzie dobry, czy zły, przestrzega przed popełnieniem zła

Zdefiniuj czym jest  „sumienie pouczynkowe

Po popełnieniu czynu dobrego daje zadowolenie i satysfakcję, po popełnieniu czynu złegobudzi niepokój (wyrzuty sumienia), który ma pomóc w nawróceniu.

Zdefiniuj czym jest  „sumienie szerokie”

Przestaje reagować na popełniane zło

W jaki sposób możesz kształtować swoje sumienie?

Częsty rachunek sumienia, najlepiej codzienny, częsty sakrament pokuty i Eucharystii, czytanie Pisma Świętego, znajomość zasad moralnych, otwarcie na Ducha Świętego

Wymień uczynki miłosierdzia względem duszy. (s.61)

 

Wymień uczynki miłosierdzia względem ciała. (s.61)

 

17. Błogosławieństwa ewangeliczne                                                                    6.12.2022r.

Co znaczy słowo „błogosławieni”

szczęśliwi

Gdzie Jezus wygłosił 8 błogosławieństw

Na Górze Błogosławieństw.

Częścią jakiej mowy Chrystusa jest”8 błogosławieństw”?

Kazania na górze

Do jakiego tekstu Starego Testamentu, jeśli chodzi o wagę w życiu moralnym, można porównać „kazanie na górze”?

Dekalogu

 

16. Dekalog Bożym darem                                                                                             2.12.2022

Co Bóg obiecuje zachowującym przykazania?

Szczęście wieczne

Kto i gdzie otrzymał „Dekalog”

Mojżesz na górze Synaj

Jak tłumaczymy słowo dekalog

Dziesięć słów

Czym jest „Dekalog”

Zbiorem drogowskazów, które prowadzą człowieka przez życie

Dlaczego na jednej tablicy jest 3 przykazania a na drugiej 7

3 dotyczy relacji z Panem Bogiem, a 7 relacji z drugim człowiekiem

Po co Pan Bóg dał nam przykazania?

-Pan Bóg daje nam swoje przykazania z miłości, dla naszego dobra.

Gdzie Bóg zawarł z Izraelitami przymierze?

-na Górze Synaj

Co jest istotą moralności opartej na Dekalogu?

-miłość

Jak brzmi najważniejsze przykazanie- przykazanie miłości?

-Będziesz miłował Pana Boga twego z całego serca swego, z całej duszy swojej i ze wszystkich myśli swoich, a bliźniego swego, jak siebie samego

 

47. Podwójne znaczenie adwentu                                                  29.11.2022

 Skąd Żydzi wiedzieli gdzie ma się narodzić Pan Jezus?

-z proroctwa proroka Micheasza
A ty Betlejem Efrata, najmniejsze jesteś wśród plemion judzkich Z ciebie wyjdzie

dla mnie Ten, który będzie władał w Izraelu a pochodzenie jego od początku, od dni wieczności

W kim wypełniły się wszystkie proroctwa Starego Testamentu?

-w Jezusie Chrystusie

Kiedy nastąpi powtórne przyjście Jezusa?

-Paruzja – na końcu świata
A gdy odejdę i przygotuje wam miejsce, przyjdę powtórnie i zabiorę was do siebie, abyście i wy byli, tam gdzie ja jestem (J 14,3)

Co się odbędzie, gdy Jezus przyjdzie powtórnie?

-Sąd Boży

Czym jest adwent?

- Adwent jest czasem pobożnego i radosnego oczekiwania na Zbawiciela.

Jakie podwójne znaczenie posiada adwent?

- Po pierwsze przypomina o konieczności przygotowania się na powtórne przyjście Chrystusa na ziemię na końcu świata Po drugie jest przygotowaniem do świąt Bożego Narodzenia,

Kiedy kończy się 1 część adwentu?

- od początku Adwentu do 16 grudnia – wyakcentowane jest drugie przyjście Chrystusa w dniu ostatecznym.

Kiedy zaczyna się 2 część adwentu?

- od 17 do 24 grudnia - przygotowujemy się bezpośrednio

do uroczystości Narodzenia Pańskiego.

Co to są roraty?

-Msza o wschodzie słońca
-ku czci Maryi
-w okresie Adwentu

Co to jest roratka?

-świeca symbolizująca Maryję zapalana w czasie rorat.

Jaki symbol ma przynoszenie lampionów na roraty?

-czuwania i gotowości

 

Dział III Wędrówka ku Bogu

 

15. Prawo naturalne                                        25.11.2022

Jakie prawo jest najważniejsze?

Naturalne

Wymień rodzaje praw

-naturalne

-objawione

-ludzkie

Zdefiniuj „prawo objawione”

-dane przez Boga, jako wyraz Jego miłości zawarte w Dekalogu, Biblii, nauczaniu Kościoła

Zdefiniuj „prawo ludzkie”

-ustanowione przez ludzi danego regionu, państwa

Zdefiniuj „prawo naturalne”

-prawo zapisane w sumieniu, z którym człowiek się rodzi

Kiedy nie wolno nam wypełnić prawa ludzkiego np. państwowego

-gdy jest sprzeczne z prawem naturalnym, czy objawionym

Gdzie w Starym Testamencie możemy znaleźć zbiór praw objawionych

W dekalogu

Jakie przykazanie jest najważniejsze według Jezusa?

Miłości

14. Sakrament małżeństwa                                                             17.11.2022

Kto udziela sakramentu małżeństwa

Narzeczeni wypowiadając przysięgę

Co jest celem małżeństwa?

-wzajemna miłość i pomoc
-zrodzenie potomstwa

Wymień cechy małżeństwa

-jedno

-nierozerwalne

-trwające do końca życia

Jakiej czynności dokonuje kapłan asystujący przy zawieraniu małżeństwa?

Błogosławi

Wymień skutki sakramentu małżeństwa

-umacnia miłość małżeńską

-pomaga w życiowych trudnościach

Czym jest małżeństwo

Związkiem sakramentalnym kobiety i mężczyzny

13. Sakrament kapłaństwa                                                                  08.11.2022

Gdzie i kiedy Jezus ustanowił kapłaństwo

W wielki czwartek w Wieczerniku

 

Wymień stopnie kapłaństwa

Episkopat

Prezbiterat

Diakonat

Jakich czynności nie mogą wykonywać diakoni?

Sprawować Eucharystii ani udzielać rozgrzeszenia

Kto jest następcą apostołów

Biskupi

Jaki stopień święceń kapłańskich powinien mieć kapłan kierujący parafią?

prezbiteratu

Jaki stopień święceń kapłańskich powinien mieć kapłan kierujący diecezją?

Episkopatu

Jakie posługi wykonują wyłącznie biskupi?

Udzielanie święceń kapłańskich
-bierzmowania  (w wyjątkowych sytuacjach mogą delegować kapłana by w ich imieniu sprawował ten sakrament).

12. Sakrament chorych                                                                  4.11.2022

-Jakie części ciała namaszcza kapłan?

-czoło i wewnątrz dłoni
W ciągu wieków namaszczenie chorych było coraz częściej udzielane wyłącznie umierającym. Z tego powodu otrzymało ono nazwę „ostatniego namaszczenia”. Pomimo tej ewolucji Kościół w liturgii nigdy nie przestawał prosić Pana, by chory odzyskał zdrowie, jeśli to służyłoby jego zbawieniu (KKK 1512).dawniej nazywane ostatnim namaszczeniem

-Co to jest wiatyk?

-ostatnia Komunia święta

-Jaki symbol ma namaszczenie dłoni i czoła?

-symbolizuje pomoc dla ducha i ciała

-Co należy przygotować, gdy zapraszamy kapłana do chorego?

-stolik nakryty białym obrusem, krzyż i świece czyli miejsce, gdzie kapłan będzie mógł z pełnym szacunkiem złożyć Najświętszy Sakrament.

-wodę święconą  kapłan pokropi dom (mały egzorcyzm)

-watkę na talerzyku kapłan po namaszczeniu oczyści nią swoje dłonie z oleju, po wyjściu kapłana należy ją spalić.

Kto i co napisał w Biblii o namaszczeniu chorych?

-św. Jakub w swoim liście
-Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana

Wymień skutki sakramentu namaszczenia

-jednoczy z Męką Jezusa

-daje siłę do chrześcijańskiego przeżywania choroby, czy starości

-pomaga w powrocie do zdrowia

-przygotowuje do przejścia na życie wieczne

 

11. Sakrament pokuty i pojednania                                                28.10.2022

Jakimi słowami Jezus ustanowił sakrament pokuty?

Weźmijcie Ducha Świętego, którym odpuścicie grzechy są im odpuszczone, którym zatrzymacie są im zatrzymane.

Wymień warunki dobrej spowiedzi

Rachunek sumienia
Żal za grzechy
Mocne postanowienie poprawy
Spowiedź szczera
Zadośćuczynienie Panu Bogu i bliźniemu

Wymień skutki sakramentu pokuty

-pojednanie z Bogiem i doświadczenie Jego miłości

-pojednanie z Kościołem

-darowanie kary wiecznej spowodowanej grzechem ciężkim

-odzyskanie spokoju sumienia i radości

-wzrost sił duchowych do walki z pokusami

 

10.Grzech odrzuceniem miłości                                                             25.10.2022

Czym jest grzech

-świadomym i dobrowolnym odrzuceniem miłości Boga

Czym jest grzech pierworodny?

grzech Adama i Ewy dziedziczony przez wszystkich ludzi

Skutki grzechu pierworodnego w których uczestniczymy

utrata pierwotnej świętości i skłonność do grzechu

Jak możemy pozbyć się grzechu pierworodnego

Poprzez chrzest

Jak możemy pozbyć się skutków grzechu pierworodnego

Nie możemy

Dzięki czemu człowiek może unikać zła i czynić dobro?

Dzięki Łasce Bożej

Jak dzielimy grzechy popełniane osobiście przez człowieka

Ciężki lekki lub śmiertelny i powszedni

Wymień grzechy główne

Wymień grzechy wołające o pomstę do nieba

Zabójstwo,

grzech sodomski*, *został opuszczony przez autorów podręcznika

zatrzymywanie zapłaty pracownikom,

krzywdzenie wdów i sierot,

Kto popełnia grzechy cudze?

Kto namawia innych do grzechu, pomaga w jego popełnieniu, daje zły przykład chwali grzeszne postępowanie.

Jezus mówił o grzechach które nie będą odpuszczone- jakie to grzechy?

Przeciw Duchowi Świętemu

Bóg odpuszcza człowiekowi wszystkie grzechy pod warunkiem...

żalu i postanowienia poprawy, zmiany postępowania

Wymień grzechy cudze

1.    Namawiać do grzechu
2.    Kazać innym grzeszyć
3.    Zezwalać na grzechy innym
4.    Pobudzać innych do grzechów
5.    Chwalić grzechy innych
6.    Milczeć o grzechach innych
7.    Nie sprzeciwiać się grzechom innych
8.    Pomagać innym do grzechów
9.    Bronić grzechów innych

 9. Celebracja Eucharystii                                                                              21.10.2022

1. Strój kapłana
a) symbolika alby
b) symbolika cingulum
c) symbolika stuły

2. Po co się wyciszamy przed Mszą

3. Co symbolizuje procesja

4. Do czego odwołuje się nazwa tabernakulum-namiot (pl)

5. Co symbolizuje czerwona lampka?

6. Co symbolizuje pocałunek ołtarza?

7. Co w czasie Mszy św. staje się centrum liturgii?

8.Jak nazywamy 3 miejsca ważne w czasie Mszy św?

9. Co symbolizuje znak krzyża

10. Po co jest chwila milczenia po „módlmy się”

11. Co nam przypominają wzniesione ręce kapłana?

12. Co oznacza słowo Amen

13. Jak nazywamy stół Słowa Bożego?

14. Po co siadamy w czasie czytań?

15. Symbolika potrójnego krzyża przed Ewangelią:

16. Jak się nazywa miejsce z którego przynoszone są naczynia liturgiczne w czasie przygotowania darów

17. W czym znajduje się wino i woda?

18 Co symbolizuje łączenie wina z wodą?

19. Jaką symbolikę ma obmycie rąk kapłana?
oczyszczenie z grzechów

20 Co znaczy słowo Eucharystia

21. Po co ukazujemy Ciało Chrystusa

22. Od jakiego momentu na ołtarzu jest Ciało i Krew Pana Jezusa

23. Co symbolizuje liczba 7?

24. Co kończy Mszę św.?

Na podstawie
https://www.youtube.com/watch?v=LFkzgWBKn_c

https://www.youtube.com/watch?v=zlqm_cs85H8&list=PL_CpGvRKrIyDPmKhZIaxFbe4BiXkTovp2&index=1

https://www.youtube.com/watch?v=epJ3zA39xsA&list=PL_CpGvRKrIyDPmKhZIaxFbe4BiXkTovp2&index=2

https://www.youtube.com/watch?v=pjWju3mhx2o&list=PL_CpGvRKrIyDPmKhZIaxFbe4BiXkTovp2&index=3

https://www.youtube.com/watch?v=8YadjXPTbqA&list=PL_CpGvRKrIyDPmKhZIaxFbe4BiXkTovp2&index=4

https://www.youtube.com/watch?v=nqhl9NYxWV4&list=PL_CpGvRKrIyDPmKhZIaxFbe4BiXkTovp2&index=5

https://www.youtube.com/watch?v=dtEw-sqsYrE&list=PL_CpGvRKrIyDPmKhZIaxFbe4BiXkTovp2&index=6

https://www.youtube.com/watch?v=NVJF9Dui6uE&list=PL_CpGvRKrIyDPmKhZIaxFbe4BiXkTovp2&index=7

 

9. Celebracja Eucharystii                                                                              18.10.2022

1. Aby lepiej przeżyć Eucharystię trzeba robić medytacje. Na jaki temat? (. Medytacja = modlitwa polegająca na «głębokim rozważanie jakiegoś problemu») 

2. Jak nazywa się moment, gdy wino i chleb stają się Ciałem i Krwią Pana Jezusa?

3. Jaka jest najważniejsza część Mszy św. i dlaczego?

4. Co łączy wszystkie cuda Eucharystyczne

5. Gdzie przenosi nas podniesiony chleb w czasie Eucharystii?

6. Co oznacza Amen po Doksologii?

Na podstawie
https://www.youtube.com/watch?v=LwvANJ8SJyQ

 

9. Celebracja Eucharystii                                                                     4.10.2022, 7.10.2022,

Na jakie 2 części dzielimy Eucharystię?
Liturgia słowa i Liturgia eucharystyczna.

Podaj elementy składowe Liturgii Słowa
-
1 czytanie
-psalm responsoryjny
-2 czytanie
-aklamacja Alleluja lub w WP Chwała Tobie Słowo Boże lub Chwała Tobie Królu Wieków
Ewangelia
Homilia lub kazanie
Wyznanie wiary
modlitwa powszechna

Podaj elementy składowe Liturgii Eucharystycznej
*przygotowanie darów

*Modlitwa Eucharystyczna
-prefacja
-aklamacja „Święty Święty...”
-wspomnienie tajemnicy dnia
-opowiadanie o ustanowieniu Eucharystii i konsekracja
modlitwy ofiarnicze
-modlitwy wstawiennicze za Kościół żywych i umarłych
-modlitwa uwielbienia Boga zwana Doksologią- „Przez Chrystusa z Chrystusem i w ...”

*obrzędy Komunii Świętej
-modlitwa Ojcze nasz
-znak pokoju
-śpiew „Baranku Boży
-Komunia Święta
-Modlitwa po Komunii Świętej

 

 

 

 

 

 

-Październik miesiącem Maryi i Różańca                             30.09.2022
pytania do zapoznania

 

 

 

Historia Różańca

 

Osoba

Jej wkład w rozwój modlitwy różańcowej

 

Maryja, Matka Boża

wzywała do modlitwy różańcowej w czasie objawień (Fatima, Gietrzwałd…)

 

Św. Dominik

podczas kazań wielokrotnie powtarzał Pozdrowienie anielskie i Modlitwę Pańską

 

Alan de la Roche

ustalił liczbę 150 Zdrowaś Maryjo

 

św. Pius V

ustanowił święto Matki Bożej Różańcowej w dniu 7 października na pamiątkę wygranej bitwy w Lepanto (1571r)

 

Leon XIII

polecił odmawiać różaniec przez cały październik (1885r)

 

św. Jan Paweł II

dodał tajemnice światła (2003r)

 

 

Różaniec jest modlitwą kontemplacyjną, rozważaniem historii zbawienia. Odmawiając tę modlitwę, przypominamy sobie, jak wiele Pan Bóg uczynił dla naszego zbawienia. Możemy powiedzieć, że w różańcu patrzymy na Jezusa i Jego życie oczyma Maryi.

 

 

 

 

8. Ustanowienie i znaczenie Eucharystii                                 27.09.2022r

Jak w Dziejach Apostolskich nazywana jest Eucharystia?
Łamaniem chleba

Czym jest Eucharystia wg zapamiętaj s. 30
Pamiątką Paschy Chrystusa, dzieła zbawienia wypełnionego poprzez mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa

Czym jest Eucharystia wg Youcat, 208
Święta Eucharystia jest sakramentem, w którym Jezus .Chrystus ofiaruje za nas samego siebie, swoje Ciało i swoją Krew, żebyśmy z miłości ofiarowali Mu siebie i żebyśmy zjednoczyli się z Nim w Komunii Świętej. W ten sposób staniemy się jednym Ciałem Chrystusa, Kościołem (Youcat, 208).

 

7.  Sakrament bierzmowania                                                  23.09.2022r

1.  Opisz liturgię sakramentu bierzmowania.
-przedstawienie kandydatów do bierzmowania
-homilia
-odnowienie przyrzeczeń chrztu
-włożenie rąk i namaszczenie krzyżmem

2. Jakie słowa wypowiada biskup przy namaszczeniu bierzmowanego?
(Imię), przyjmij znamię Ducha Świętego

3.  Skutki sakramentu bierzmowania:
--wyciska niezatarte znamię na duszy człowieka
-bierzmowany otrzymuje dary Ducha Świętego
-udziela mocy do mężnego wyznawania wiary

4. W jakim celu otrzymujesz w sakramencie bierzmowania Ducha Świętego?
-by móc przyznawać się do wiary
-bronić wiary
-dawać świadectwo

5. Kiedy i gdzie spełniła się obietnica Chrystusa dotycząca Zesłania Ducha Świętego na Apostołów?
W Wieczerniku w dniu Pięćdziesiątnicy (50 dni po zmartwychwstaniu),

5.Co robili apostołowie, by przekazać Ducha Świętego?
Wtedy więc nakładali na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego (Dz 8, 18).

6.  Sakrament chrztu świętego                                                         20.09.2022r

1. Kto ustanowił Chrzest Święty?
Jezus Chrystus

2. Kto może udzielić chrztu świętego?
W normalnych warunkach duchowny, w nagłych każdy człowiek dobrej woli zachowujący formę i materię chrztu.

3. Co jest formą (co mówimy) a co materią chrztu?
Formą jest formuła wypowiadana w czasie chrztu: imię dziecka, ja ciebie chrzczę..., a materią woda

4. Wymień skutki chrztu świętego.
-włączenie człowieka we wspólnotę Kościoła
-zjednoczenie z Chrystusem
-wyzwolenie z mocy grzechu pierworodnego i wszystkich popełnionych grzechów osobistych
-stanie się dzieckiem Boga,
-otrzymuje imię, Bóg zna go po imieniu...

5. Jakie są znaki i symbole towarzyszące obrzędowi chrztu świętego?
polanie głowy wodą, włożenie białej szaty, namaszczenie krzyżmem, zapalenie świecy

6. Jak w nagłym przypadku udzielić chrztu świętego?

Przez chrzest stajemy się dziećmi Bożymi i członkami Kościoła. Zostajemy uwolnieni od grzechu pierworodnego i otrzymujemy łaskę uświęcającą. Sakrament chrztu otwiera nam drogę do zbawienia.

7. Symbolika wody
Oczyszczenie i nowe życie, zanurza w śmierć i zmartwychwstanie Jezusa

8. Symbolika namaszczenia
Włącza w potrójną misję Chrystusa: kapłańską, prorocką i królewską

9. Symbolika białej szaty
Symbol otrzymanej godności dziecka Bożego,

10. Symbolika zapalonej świecy
Światło wiary zapalone w duszy człowieka

 

5. Modlitwa osobista i liturgia spotkania z Bogiem

Jakie znasz rodzaje modlitwy?
Uwielbienia, dziękczynienia, przebłagania, prośby.

Czym jest liturgia?
Oficjalny i publiczny kult Boga sprawowany przez Kościół

Sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego
Chrzest, bierzmowanie, Eucharystia

Sakramenty uzdrowienia
Pokuta i pojednanie, namaszczenie chorych

Sakramenty w służbie komunii
Kapłaństwo i małżeństwo

Symbolika postawy stojącej
wyraża gotowość oraz szacunek,

Symbolika postawy siedzącej
wyraża skupienie i słuchanie

Symbolika postawy klęczącej
jest oddaniem czci i wyrazem uwielbienia

Dział II –Jezus Chrystus prowadzi do pełni życia

4. Pascha Chrystusa źródłem sakramentów świętych

Co to jest Pascha
Pascha oznacza przejście z niewoli do wolności, od zła do dobra z ciemności do światłości

Czym była pascha Narodu Wybranego
Wyjściem z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej

Czym była pascha Chrystusa
 Męka śmierć i zmartwychwstanie

Co wypływa z paschy Chrystusa i  jest pewną drogą do zbawienia.
Sakramenty święte

Symbolem czego w kościele  było przejście przez Morze Czerwone w ST?
Chrztu

Co, czy kogo symbolizował Baranek Paschalny?
Jezusa Chrystusa

 

 

 

 

 

 

 

-Październik miesiącem Maryi i Różańca                             30.09.2022
pytania do zapoznania

 

 

 

Historia Różańca

 

Osoba

Jej wkład w rozwój modlitwy różańcowej

 

Maryja, Matka Boża

wzywała do modlitwy różańcowej w czasie objawień (Fatima, Gietrzwałd…)

 

Św. Dominik

podczas kazań wielokrotnie powtarzał Pozdrowienie anielskie i Modlitwę Pańską

 

Alan de la Roche

ustalił liczbę 150 Zdrowaś Maryjo

 

św. Pius V

ustanowił święto Matki Bożej Różańcowej w dniu 7 października na pamiątkę wygranej bitwy w Lepanto (1571r)

 

Leon XIII

polecił odmawiać różaniec przez cały październik (1885r)

 

św. Jan Paweł II

dodał tajemnice światła (2003r)

 

 

Różaniec jest modlitwą kontemplacyjną, rozważaniem historii zbawienia. Odmawiając tę modlitwę, przypominamy sobie, jak wiele Pan Bóg uczynił dla naszego zbawienia. Możemy powiedzieć, że w różańcu patrzymy na Jezusa i Jego życie oczyma Maryi.